Tijdens het hardlopen kom ik vaak langs een begraafplaats en dat zette me van de week aan het denken: als ik dood ga, wat gebeurt er dan? Wat zullen mijn naasten voor me organiseren? En hoe zou ik het zelf allemaal graag zien? Ik blogde er gisteren al even over.
Eerlijk gezegd maakt het mij allemaal niet heel veel uit. Ik vertrouw mijn lief mijn afscheid wel toe, als ik eerder dood zou gaan dan hij. Maar dat is wel wat egoïstisch gedacht: als je je vrouw verliest staat je hoofd vast niet naar het uitzoeken van muziek of kleding of het verzinnen van een tekst voor op de kaart van de vrouw die duizend keer beter was met tekst dan jij.
Daarom bedacht ik: ik moet er mijn gedachten eens over laten gaan. Gewoon voor het geval dat. En dat schrijf ik dan op.
Begraven of cremeren?
Dat maakt me niet zoveel uit. Ik vind het wel belangrijk dat er iets is om naartoe te gaan, voor als mijn kinderen daar behoefte aan hebben. Mijn vader is uitgestrooid bij een boom, op een groot veld. Er is geen momument ofzo, en omdat het crematorium elk jaar wordt uitgebreid staat ‘de boom van papa’ nu helemaal niet meer op een mooi groot veld, maar op een kleine ruimte. Ik had liever iets eigens voor hem gehad. En dus ook voor mezelf.
Wat moeten er voor aankondigingen gedaan?
Ik denk dat met een bericht op Twitter en Facebook iedereen wel zo’n beetje op de hoogte is, haha. Ik zou het fijn vinden als er kaarten worden verzonden. Wat er dan op moet staan? Pfff. Dat weet ik niet. Dat moet je ook maar kiezen uit zo’n stomme ringband van een uitvaartondernemer. Maar misschien iets als:
Ik ben niet meer
waar ik was
Maar overal waar jullie zijn
Maar eigenlijk vind ik de meeste dingen niet mooi en veel te clichématig. Ik laat deze dus nog even op me inwerken. Als ik iets beters verzin lees je dat nog wel op Facebook.
Een aankondiging in de krant, dat hoeft niet.
Wie krijgen er een uitnodiging?
Eerlijk gezegd heb ik hierbij hetzelfde gevoel als bij mijn verjaardag: ik vier het liever niet, dan loop je niet het risico dat er niemand komt. Ik zou niet weten wie er een kaart zouden moeten krijgen. Een handjevol familie, wat vrienden, de school. Ik denk dat we er met twee velletjes postzegels wel zullen komen. De cirkel om me heen is maar klein en ik denk dat mijn afscheid geen volle zaal zal trekken. Of het moet zijn omdat mensen in grote getale op komen dagen om Frank en m’n kinderen te steunen, dat zou ik heel heel mooi vinden.
Welke muziek wil je dat er wordt gedraaid?
Als Frank specifieke voorkeuren heeft mag hij het zeggen. Maar liever niets uit de Uitvaart top 50, daar word ik niet zo blij van. Als Frank het niet weet, dan vind ik iets van Yann Tierssen wel mooi, iets van zijn soundtrack van Le Fabuleus Destin d’Amélie Poulain, die film die me in lastige tijden zo heeft geholpen meer op het positieve te focussen.
Op welke plaats moet je afscheid gehouden worden?
Niet in een kerk. In een uitvaartcentrum / crematorium denk ik.
Wil je opgebaard worden en waar?
Dat hangt er vanaf waaraan ik overlijd en hoe ik er dan uitzie. Als ik om de één of andere reden compleet in de kreukels lig, zet dan maar een foto neer.
In wat voor kist wil je liggen? Of wil je ergens anders in?
Ik vind een eenvoudige kist zonder poespas prima. Geen ‘hout couture’, dat vind ik zo zonde van het geld.
Wil je bloemen?
Ik laat het aan Frank over, of hij dat wil. Bloemen die ik heel mooi vind zijn ranonkels en pioenen. Ik vind een veldboeket duizend keer mooier dan een grote bos rozen. En als het dan tóch rozen worden, dan liever niet stemmig rood of wit, maar een hele regenboog aan kleuren. Hysterisch kleurgebruik, that’s so me!
Wat moet er op je grafsteen / monument staan? En hoe moet die eruit zien? Of wil je in een urn? Of worden uitgestrooid? Verwerkt in een sieraad? Iets anders?
Iets bescheidens graag. Waaruit blijkt dat mijn gezin me lief had. Mijn geweldige vrouw en onze lieve mama zou bijvoorbeeld leuk zijn. En ook helemaal niet overdreven natuurlijk.
Verdere bijzonderheden?
Wat ik belangrijk vind is dat alles wordt ingevuld zoals Frank en m’n jongens dat fijn vinden. Er moet vooral ruimte voor hén zijn. Als de kinderen iets speciaals willen doen, met zeepbellen of ballonnen? Prima! Tekeningen in de kist? Prima! Of zijn ze al wat ouder en willen zij iets speciaals horen qua muziek? Prima! Het is in de eerste plaats hún afscheid van mij. En als mijn moeder er nog is als ik dood ga, dan moet er vooral ook veel ruimte voor haar zijn! Ik ben haar enige kind en ze is haar man al verloren. Ze moet dus nérgens alleen staan en omarmd worden met liefde, dat vind ik heel belangrijk!
Ook zou ik het fijn vinden, als mijn kinderen nog jong zijn, dat alles wordt vastgelegd op foto’s en video. Zodat ze dat later kunnen bekijken als ze dat willen. En misschien kan er met de rouwkaarten een verzoek mee om een herinnering aan me op te schrijven, voor m’n kinderen. Dat kan iedereen dan mooi inleveren op m’n uitvaart ofzo.
Zware kost he? Maar ik denk dat het heel waardevol kan zijn om je wensen rondom je uitvaart ergens vast te leggen of eens te bespreken met de mensen om je heen. Zodat ze niet in het duister tasten als ze je verliezen; ze hebben dan wel wat anders aan hun hoofd. Of je nu pas op je honderdste sterft of eerder. Ik zag dat je op de website van Dela een wensenboekje kan invullen, een lijstje zoals ik hierboven maakte.
Rondom de kinderen hebben we (nog) niets vastgelegd: wat gebeurt er met hen als Frank en ik allebei wegvallen? Blijven ze wel bij elkaar? En bij wie dan? Dat is ook iets waar ik nog werk van wil maken: bespreken en vastleggen, wederom in de hoop dat het nooit nodig zal zijn.
Denk jij er ook eens over na? Of weet je allang wat je wel en niet wil? Heb je iets geregeld omtrent je kind(eren)? Als je blogt kan je de vragen hierboven overnemen. Link je dan even naar mijn blog?
Ik denk hier sinds ik kinderen heb wel vaker over na, maar heb nog niks op papier staan,toch maar is doen. Ik vind het niet echt een zwaar onderwerp want in mijn familie praten we er altijd gewoon over en iedereen weet dat ik begraven wil worden. Ik ga je vragenlijst over nemen en invullen op mijn blog, kan ik er is over nadenken.
Els onlangs geplaatst…Doel 1 en 28 behaald (Day zero project)
Ja, ik heb er ook wel eens over nagedacht. Veel mensen roepen dan dat ik nog te jong ben en dat ik voorlopig nog niet ga. Ik heb al op mijn 18e of 19e een aantal wat-wil-ik-na-mijn-dood-dingen opgeschreven. Mijn toenmalige schoonmoeder stierf heel onverwacht op jonge leeftijd en dat vond ik wel heftig. In die periode stierven er meerdere mensen van rond de 50 om me heen, dus ik was er wel mee bezig.
Twee jaar geleden is mijn tante gestorven, ze had kanker, maar niks geregeld. We zijn toen heel lang bezig geweest om dingen uit te zoeken. Toen heb ik wel tegen mijn man gezegd dat we misschien maar eens opnieuw dingen moesten opschrijven, maar dat is er niet van gekomen. Ook inderdaad foto`s uitzoeken en inscannen, want wat zijn we lang bezig geweest met de foto`s van mijn tante.
Laura onlangs geplaatst…Vakantie
Van onze generatie zijn er denk ik heel veel foto’s, dus daar heb ik eigenlijk nog nooit zo bij stilgestaan.
Jee…die tekst voor op de kaart….die stond ook op de kaart van dierbare vriend van ons die totaal onverwacht (een natuurlijke dood) stierf. Ik vind hem zo mooi…troostend. Verder heb ik nul komma niks vastgelegd. Waarom? Beetje struisvogelgedrag denk ik. Misschien toch maar eens doen,..
Struisvogelgedrag? Dat weet ik niet. Ik lees hier ook van mensen die het bewust liever door hun nabestaanden laten invullen. Ik heb eigenlijk alleen over de grote lijnen nagedacht.
Poeh heftige kost.. Soms denk ik erover na maar ik heb niets vast gelegd.. Ga dat nog wel doen hoor. Sommige dingen dan want ik heb ook gemerkt bij het afscheid nemen van dierbaren dat het proces van dingen uitzoeken voor de overledene wel een soort van troost kan zijn en ook best mooi. Voor het laatst kun je nog iets voor diegene doen…
Dat heb ik toch ook wel zo ervaren inderdaad, bij het regelen van mijn vaders uitvaart: het gevoel nog iets moois voor hem te kunnen doen.
Ik wil iig thuis opgebaard worden. Dat ik langzaam kan gaan… Verder moeten (ja echt moeten) mijn nabestaanden vooral doen wat dan goed voelt. Om nu iets vast te leggen hoeft helemaal niet praktisch of fijn te zijn tegen die tijd dat ik dood ben. Om er jaarlijks voor te gaan zitten wil ik ook niet.
Helaas weten we al hoe het is om voor ons kind een afscheid te moeten regelen. Juist de details zijn het naar mijn idee de dingen die het hem doen. Ze heeft bijvoorbeeld een mandje gekregen en geen kist. Condoleren hebben we thuis gedaan.
Bij de begrafenis van dochter hebben we bijvoorbeeld zelf de plaats van het graf uitgezocht, echt een plaatsje dat past bij haar. Ook iets voor de oudste en vele andere (opa’s en oma’s) om naar toe te kunnen. Mijn man is met de oudste, toen bijna 3 jaar naar de begraafplaats gegaan toen het ‘gat’ voor haar tuintje gemaakt was. Zo hebben we haar voorbereid op de begrafenis. Ook het graf dichtmaken hebben we zelf gedaan. Kruiwagen en scheppen stonden klaar en met de hele familie zijn we zo 20 minuten bezig geweest met een klein kindergrafje. Zo voelt het ook dat we haar echt zelf een plek hebben mogen geven daar.
Het grafmonument hebben we laten maken door een kunstenares. Chris Visser uit Deventer. Ook zo fijn om te doen. Via stichting memento gedenkbeelden vind je meer kunstenaars die grafmonumenten en urnen maken. Het veel zelf doen heeft mij heel veel handen en voeten aan mijn verdriet gegeven. Zo iets is iets dat wil ik mijn nabestaanden niet uit handen nemen. En ik merk er zelf toch niets van (denk ik).
Jouw verhaal geeft ook wel te denken Liesbeth. Nabestaanden vorm laten geven aan hun verdriet.
Wat verschrikkelijk dat je je dochter hebt moeten laten gaan. 🙁
Hoewel ik vroeger trouwens wel altijd zei dat ik Feest van de Scene wilde. Als mijn ouders nog leven tegen die tijd dan zal die er wel bij zitten denk ik.
Ik heb niets vastgelegd. Ik vind het belangrijk dat mijn man en kinderen zelf keuzes kunnen maken, ik ben er zelf immers niet meer bij dus het moet vooral voor hun goed voelen. Een gedenkplek hoef ik niet. Cremeren en uitstrooien op Terschelling zou ik prima vinden. Tenzij de kinderen het anders willen natuurlijk.
Hartjes voor Terschelling.
Dus je hebt ook geen voorkeur voor begraven of cremeren? Weten ze dat dan? Want dat lijkt me een lastige knoop om door te hakken als nabestaande.
Ik denk altijd na over negatieve dingen, dus ook over de dood en alles wat er bij komt kijken. Op begraafplaatsen ‘moet’ ik ook altijd teksten lezen & sowieso bezoek ik in het buitenland altijd een begraafplaats. Zo sereen.
Mijn eigen uitvaart laat ik graag aan mijn nabestaanden over. Zoals zij het willen. Maar wat mij betreft geen saaie plak cake, maar alleen maar dingen die ik lekker vond. Sorry guys, wordt een broodje paling dan. Muziek? Volgens vriendlief houd ik van Saairadio, dus na ja, dan weet je het niveau.
Ik wilde altijd begraven worden, maar het is ook wel een last zo’n graf, de kosten, de verzorging etc. Dus misschien maar cremeren, maar dan inderdaad met een gedenkplek. Aangezien ik mezelf niet kan gedenken, laat ik dat ook graag aan de nabestaanden over.
Als een graf, dan wil ik geen standaard steen. Ik zag laatst een graf waarop allemaal keien lagen met quotes en uitspraken van vrienden. In vrolijke kleuren. Ja, dat lijkt me wel wat!
Ik vind jouw tekst voor de kaart overigens wel erg mooi.
Laura onlangs geplaatst…Welkom man met de hamer! (maar wat was het fijn)
Een graf heb je tegenwoordig ook niet meer voor de eeuwigheid he, zeker niet in een stad, dat moet elke 10-15 jaar verlengd worden geloof ik. Dat vind ik ook wel gedoe. Met mijn overgrootmoeder kwamen we voor die kwestie te staan. Ze stierf trouwens al in ’87, maar we kregen na een x aantal jaren de vraag ‘verlengen of ruimen’. Dat laatste zorgt voor een boel schuldgevoel, maar aan de andere kant: de begraafplaats was ver bij ons allemaal vandaan en niemand kwam er nog.
Alles ligt klaar. Kinderen hoeven er hier niet over na te denken en iedereen die belangrijk voor mij is weet waar de map is.
Zo zeg, jíj bent een georganiseerd type!
Vandaag 6 weken geleden overleed plotseling mijn jongste zoon op 13 jarige leeftijd….
Al jouw vragen hierboven, moest ik invullen, vorm aan geven. Uiteindelijk is het een prachtig afscheid geworden, waarbij ik jongste zoon volledig in het licht zette. Het was zijn afscheid, zijn feestje en ik voel dat ik het goed heb gedaan. Wat me het meeste is bijgebleven is de staande ovatie van alle aanwezigen, voor mijn jongste, mijn geweldige zoon…. Ik krijg er nog steeds kippevel van als ik eraan denk…..
Jeetje lieve Marjan, gecondoleerd. Wat zal jij in een nachtmerrie zitten. 🙁
Fijn dat je er een mooi afscheid van hebt kunnen maken. Nog heel veel sterkte, met alle moeilijke dagen en eerste keren die gaan komen.
Ik denk hier heel vaak over na… Zeker omdat we al enkele jonge mensen verloren hebben… Moet er dringend werk van maken om iets concreet uit te werken, vooral voor het geval we beiden wegvallen en de kids alleen overblijven. Bij grootouders vind ik geen goed idee, de kans bestaat dat ze dan terug vroeg moeten afscheid namen van hun vertrouwenspersoon. ik ben enig kind en de buddy heeft een zus die nog enorm geniet van het vrijgezellenleven, dus ook geen optie… Moeilijke situatie allemaal hé!
danine onlangs geplaatst…Kindersurprise #4
Heel moeilijk ja. En toch wil ik het niet uit de weg gaan. Met name wat er bij iets afschuwelijks met onze kinderen zou gebeuren bezorgt me wel hoofdbrekens. Ik heb geen broers of zussen. Mijn man heeft een broer die zelf twee kinderen heeft. Bij de grootouders, tja, die zijn ook al wat ouder. Lastig, lastig.